LAL
Moderatör
Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Halk Oyunları, Güney Doğu Anadolu Bölgesinde oynanan halk oyunları nelerdir, Güneydoğu Anadolunun Halk Oyunları
Güneydoğu Anadolu'ya has halk oyunları
Adıyaman güneydoğu illerimizden biridir. 1954 yılında Malatya1 dan ayrılarak il olmuştur.
Uzun yıllar Malatya ilinin bir ilçesi olan bugünkü Adıyaman ilinin halk kültürü ile ilgili araştırmalar, her iki kültürün aynı kökenlere bağlı olduğunu göstermektedir. Müzik bakımından olduğu gibi Türk halk dansları bakımından da Malatya ile aynı konu, biçim, melodi, ritim, hareket hatta figürleri paylaşmaktadır. Adıyaman’da genellikle sevilip oynanan oyunlar şunlardır:
Ağır halay, Düz halay, Ağır Malatya, Berde, Deriko (derino), Galüç, Üçayak, Ağır hava, Dik hava, Hasandağlı, Lorke, Pekme-zo, Dokuzlu, Dokuzokkalı, Tırpano, Kudaro halayı, Ağır Govcuk.Tırge, Simsimi, Sevda,
Yukarda saydığımız Türk halk danslarının adlarından da anlaşıldığı gibi Adıyaman halk oyun Halay bölgesinde oynanan dizi biçimindeki oyunlardandır ve genellikle ağır olarak sürdürülen oyunlardır. Kadınlar da bu oyunlardan bir kısmını kendi aralarında oynamaktadırlar.
Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:
Davul, Zurna, Kaval, Bağlama, Tef, Iklığ, Darbuka, Cümbüş, Leğen, Cura.
Kadın Giyimi: Kadınlar başlarına Terlik denilen bir başörtüsü bağlar, terliğin çevresine ipek Pusu sarılır. Başın üzerine oturtulan gümüş işlemeli Tac’ın kenarlarına altın ve gümüş paralar dizilir. Bazı köylerde çene altından geçirilerek başın arkasında ya da üstünde bağlanan başörtülerde kullanılır.
Kadınlar yakası açık, uzun kollu bir Fistan, onun üzerine de bele kadar inen işlemeli bir Gömlek giyerler. En üstte önü iki, arkası tek parçadan oluşan Üçetek bulunur. Bele Ben denen işlemeli kuşak bağlanır. Kadınlar saçlarını örerek on-on beş belik meydana getirirler. Ayaklarda yörede işlenmiş motifli çoraplar ve ayakkabı yerine Yemeni vardır.
Kadınların süs eşyaları, genellikle düğünlerde takılan altın ve gümüşlerden meydana gelir. Çelen, alından başlayıp başı çepeçevre saran bir altın başlıktır. 15-20 kadar küçük altın küreden meydana gelen gerdanlığa Hab denir. 8-10 kulplu altının dizilmesiyle oluşan gerdanlık Kiramus’tur.
Güneydoğu Anadolu'ya has halk oyunları
Adıyaman güneydoğu illerimizden biridir. 1954 yılında Malatya1 dan ayrılarak il olmuştur.
Uzun yıllar Malatya ilinin bir ilçesi olan bugünkü Adıyaman ilinin halk kültürü ile ilgili araştırmalar, her iki kültürün aynı kökenlere bağlı olduğunu göstermektedir. Müzik bakımından olduğu gibi Türk halk dansları bakımından da Malatya ile aynı konu, biçim, melodi, ritim, hareket hatta figürleri paylaşmaktadır. Adıyaman’da genellikle sevilip oynanan oyunlar şunlardır:
Ağır halay, Düz halay, Ağır Malatya, Berde, Deriko (derino), Galüç, Üçayak, Ağır hava, Dik hava, Hasandağlı, Lorke, Pekme-zo, Dokuzlu, Dokuzokkalı, Tırpano, Kudaro halayı, Ağır Govcuk.Tırge, Simsimi, Sevda,
Yukarda saydığımız Türk halk danslarının adlarından da anlaşıldığı gibi Adıyaman halk oyun Halay bölgesinde oynanan dizi biçimindeki oyunlardandır ve genellikle ağır olarak sürdürülen oyunlardır. Kadınlar da bu oyunlardan bir kısmını kendi aralarında oynamaktadırlar.
Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:
Davul, Zurna, Kaval, Bağlama, Tef, Iklığ, Darbuka, Cümbüş, Leğen, Cura.
Kadın Giyimi: Kadınlar başlarına Terlik denilen bir başörtüsü bağlar, terliğin çevresine ipek Pusu sarılır. Başın üzerine oturtulan gümüş işlemeli Tac’ın kenarlarına altın ve gümüş paralar dizilir. Bazı köylerde çene altından geçirilerek başın arkasında ya da üstünde bağlanan başörtülerde kullanılır.
Kadınlar yakası açık, uzun kollu bir Fistan, onun üzerine de bele kadar inen işlemeli bir Gömlek giyerler. En üstte önü iki, arkası tek parçadan oluşan Üçetek bulunur. Bele Ben denen işlemeli kuşak bağlanır. Kadınlar saçlarını örerek on-on beş belik meydana getirirler. Ayaklarda yörede işlenmiş motifli çoraplar ve ayakkabı yerine Yemeni vardır.
Kadınların süs eşyaları, genellikle düğünlerde takılan altın ve gümüşlerden meydana gelir. Çelen, alından başlayıp başı çepeçevre saran bir altın başlıktır. 15-20 kadar küçük altın küreden meydana gelen gerdanlığa Hab denir. 8-10 kulplu altının dizilmesiyle oluşan gerdanlık Kiramus’tur.
