Gelişmiş ülke, bazı kriterlere göre yüksek düzeyde gelişme göstermiş ülkeler için kullanılan bir terimdir. Hangi kriterlerin kullanılacağı ve hangi ülkelerin gelişmiş olarak tanımlanması gerektiği büyük bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.Ekonomik kriterler genel olarak değerlenirmelerde baskın olmaktadır. Bu kriterlerin en çok kullanılanlarınan biri kişi başına düşen milli gelirdir; yüksek milli gelire sahip ülkeler gelişmiş ülke olarak tanımlanmaktadır. Diğer bir ekonomik kriter sanayileşmedüzeyidir; sanayi sektörünün egemen olduğu ekonomiler gelişmiş sayılmaktadır. Günümüzde başka bir kriter, ekonomik ölçümü, milli geliri, eğitim ve sağlık düzeyini kombine eden İnsani Gelişme Endeksi daha egemen olmuştur. Bu kritere göre yüksek insani gelişmişlik endeksine sahip ülkeler daha gelişmiştir. Ama her kriterde olduğu gibi bu kriterde de anomaliler bulunmaktadır.
Bu kriterlere uymayan ülkeler genel olarak gelişmekte olan ülke olarak sınıflandırılmaktadır.
Benzer terimler
Gelişmiş ülkeye benzer terimler olarak ileri ülke, sanayileşmiş ülke veya birinci dünya ülkesi gibi terimlerde kullanılmaktadır. Sanayileşmiş ülke terimi biraz belirsiz olabilir çünkü sanayileşme sürekli devam eden bir süreçtir. Dünyada ilk sanayileşen ülke Britanyadır, sonrasında diğer Batı Avrupa ülkeleri ve ABD takip etmiştir. Fakat Jeffrey Sachs'a göre, şu anda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki fark 20. yüzyıl sırasında oluşmuştur.
Tanım
Birleşmiş Milletler eski genel sekreteri Kofi Annan, gelişmiş ülke terimini şu şekilde tanımlamıştır: "Gelişmiş bir ülke, bütün vatandaşlarına güvenli bir ortamda özgür ve sağlıklı bir hayat yaşamaya olanak sağlayan ülkedir".[2] Ama Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü'ne göre gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ayrımını yapmak için belirlenmiş bir kural yoktur.[3] Ayrıca gelişmiş ve gelişmekte terimlerinin istatistiksel kolaylık için olduğunu ve bir ülkenin gelişmişlik aşaması hakkında bir yargı bulundurmadığını da eklemektedir.
İnsani Gelişme Endeksi
İnsani Gelişme Göstergesi (Human Development Index, HDI), Dünya'daki ülkeler için yaşam uzunluğu, okur yazar oranı, eğitim ve yaşam düzeyi doğrultusunda hazırlanan bir ölçüdür.
Son endeksi 2 Kasım 2011 tarihinde yayınlandı ve 2011 dönemini kapsamaktadır. Aşağıdaki listede "Çok yüksek insani gelişme endeksine" sahip 47 ülke sıralanmaktadır.
Bu kriterlere uymayan ülkeler genel olarak gelişmekte olan ülke olarak sınıflandırılmaktadır.
Benzer terimler
Gelişmiş ülkeye benzer terimler olarak ileri ülke, sanayileşmiş ülke veya birinci dünya ülkesi gibi terimlerde kullanılmaktadır. Sanayileşmiş ülke terimi biraz belirsiz olabilir çünkü sanayileşme sürekli devam eden bir süreçtir. Dünyada ilk sanayileşen ülke Britanyadır, sonrasında diğer Batı Avrupa ülkeleri ve ABD takip etmiştir. Fakat Jeffrey Sachs'a göre, şu anda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki fark 20. yüzyıl sırasında oluşmuştur.
Tanım
Birleşmiş Milletler eski genel sekreteri Kofi Annan, gelişmiş ülke terimini şu şekilde tanımlamıştır: "Gelişmiş bir ülke, bütün vatandaşlarına güvenli bir ortamda özgür ve sağlıklı bir hayat yaşamaya olanak sağlayan ülkedir".[2] Ama Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü'ne göre gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ayrımını yapmak için belirlenmiş bir kural yoktur.[3] Ayrıca gelişmiş ve gelişmekte terimlerinin istatistiksel kolaylık için olduğunu ve bir ülkenin gelişmişlik aşaması hakkında bir yargı bulundurmadığını da eklemektedir.
İnsani Gelişme Endeksi
İnsani Gelişme Göstergesi (Human Development Index, HDI), Dünya'daki ülkeler için yaşam uzunluğu, okur yazar oranı, eğitim ve yaşam düzeyi doğrultusunda hazırlanan bir ölçüdür.
Son endeksi 2 Kasım 2011 tarihinde yayınlandı ve 2011 dönemini kapsamaktadır. Aşağıdaki listede "Çok yüksek insani gelişme endeksine" sahip 47 ülke sıralanmaktadır.
| Sıra | Değişim | Ülke | HDI | Değişim |
| 1 | - | Norveç | 0.943 | ▲ 0.002 |
| 2 | - | Avustralya | 0.929 | ▲ 0.002 |
| 3 | - | Hollanda | 0.910 | ▲ 0.001 |
| 4 | - | ABD | 0.910 | ▲ 0.002 |
| 5 | - | Yeni Zelanda | 0.908 | - |
| 6 | - | Kanada | 0.908 | ▲ 0.001 |
| 7 | - | İrlanda | 0.908 | ▲ 0.001 |
| 8 | - | Liechtenstein | 0.905 | ▲ 0.001 |
| 9 | - | Almanya | 0.905 | ▲ 0.002 |
| 10 | - | İsveç | 0.904 | ▲ 0.003 |
| 11 | - | İsviçre | 0.903 | ▲ 0.002 |
| 12 | - | Japonya | 0.901 | ▲ 0.002 |
| 13 | ▲ -1 | Hong Kong | 0.898 | ▲ 0.004 |
| 14 | ▼ (-1) | İzlanda | 0.898 | ▲ 0.002 |
| 15 | - | Güney Kore | 0.897 | ▲ 0.003 |
| 16 | - | Danimarka | 0.895 | ▲ 0.002 |
| 17 | - | İsrail | 0.888 | ▲ 0.002 |
| 18 | - | Belçika | 0.886 | ▲ 0.001 |
| 19 | - | Avusturya | 0.885 | ▲ 0.002 |
| 20 | - | Fransa | 0.884 | ▲ 0.001 |
| 21 | - | Slovenya | 0.884 | ▲ 0.002 |
| 22 | - | Finlandiya | 0.882 | ▲ 0.002 |
| 23 | - | İspanya | 0.878 | ▲ 0.002 |
| 24 | - | İtalya | 0.874 | ▲ 0.001 |
| 25 | - | Lüksemburg | 0.867 | ▲ 0.002 |
| 26 | - | Singapur | 0.866 | ▲ 0.002 |
| 27 | - | Çek Cumhuriyeti | 0.865 | ▲ 0.002 |
| 28 | - | Birleşik Krallık | 0.863 | ▲ 0.001 |
| 29 | - | Yunanistan | 0.861 | ▼ 0.001 |
| 30 | - | Birleşik Arap Emirlikleri | 0.846 | ▲ 0.001 |
| 31 | - | Kıbrıs | 0.840 | ▲ 0.001 |
| 32 | - | Andorra | 0.838 | - |
| 33 | - | Brunei Sultanlığı | 0.838 | ▲ 0.001 |
| 34 | - | Estonya | 0.835 | ▲ 0.003 |
| 35 | - | Slovakya | 0.834 | ▲ 0.002 |
| 36 | - | Malta | 0.832 | ▲ 0.002 |
| 37 | - | Katar | 0.831 | ▲ 0.006 |
| 38 | - | Macaristan | 0.816 | ▲ 0.002 |
| 39 | - | Polonya | 0.813 | ▲ 0.002 |
| 40 | ▲ -1 | Litvanya | 0.810 | ▲ 0.005 |
| 41 | ▼ (-1) | Portekiz | 0.809 | ▲ 0.001 |
| 42 | - | Bahreyn | 0.806 | ▲ 0.001 |
| 43 | - | Letonya | 0.805 | ▲ 0.003 |
| 44 | - | Şili | 0.805 | ▲ 0.003 |
| 45 | ▲-1 | Arjantin | 0.797 | ▲ 0.003 |
| 46 | ▼ (-1) | Hırvatistan | 0.796 | ▲ 0.002 |
| 47 | - | Barbados | 0.793 | ▲ 0.005 |
